SPK Başkanı Gönül, 2. Uluslararası Değerleme Uzmanları Forumu Bildirisinde konuştu
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, “Tüm tapu işlemleri için gayrimenkul değerlemesi yapılması, vergi kayıplarının önüne geçecek ve hem alıcının hem de satıcının değer konusunda daha sağlıklı ve sağlıklı işlem yapmasına olanak tanıyacaktır.” söz konusu.
Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği ve Türk Devletleri Değerleme Uzmanları Birlikleri Konseyi’nin düzenlediği 2. Uluslararası Değerleme Uzmanları Forumu’nda konuşan Gönül, gayrimenkul değerlemenin kamu yararı çerçevesinde yürütülen bir faaliyet olduğunu anlattı.
Gayrimenkullerin değerleri ile bunlara bağlı hak ve menfaatlerin doğru raporlanmasının, sermaye piyasasında şeffaflığın artması ve yatırım kararlarının etkinliği açısından büyük önem taşıdığını ifade eden Gönül, gayrimenkulün bunun yanı sıra Finansal sistemdeki temel teminat unsuru, işletmelerin faaliyetlerinde de önemli bir yer tutmaktadır.
Gönül, uluslararası standartlara uygun etik ilkeleri benimsemiş uzman ve kurumların hazırladığı değerleme raporları ile elde edilen gerçekçi değerlerin sistemin işleyişi açısından değerli olduğunu belirtti.
Bu bağlamda sağlıklı bir hukuki altyapı ile gayrimenkulleri uluslararası standartlarda değerlendirecek kişi ve kuruluşların varlığının, gayrimenkul yatırımlarının finansmanında sürdürülebilir bir sistemin kurulmasında büyük değer taşıdığını vurgulayan Gönül, şöyle devam etti:
“SPK olarak 30 yılı aşkın sürede gayrimenkul değerleme faaliyetlerini geliştirmek adına önemli adımlar attık. Gayrimenkul değerleme hizmeti verecek kuruluşlara ve bu kuruluşların Kurulumuz tarafından yetkilendirilmesine ilişkin düzenlemelerimiz 1990’lı yıllarda 1990’lı yıllarda başlamıştır. çeşitli ilke kararları alınmış ve 2001 yılında değerleme sektörüne yönelik bağımsız tesciller yapılmıştır.” Bildirgesi yürürlüğe girmiştir. Bu düzenlemeler sayesinde ‘gayrimenkul değerleme’ mesleğinin altyapısı oluşturulmuş, değerlemeyi yapacak kişi ve kuruluşların uyması gereken kurallar belirlenmiş, gayrimenkul ile ilgili süreçler Sağlıklı ve güvenilir bir şekilde kamuoyunun doğru şekilde bilgilendirilmesi sağlanmıştır.”
-“Lisanslı profesyonel gayrimenkul değerleme uzmanları piyasamızda aktif rol almaya başladı.”
Gönül, düzenlemeyle birlikte lisanslı profesyonel gayrimenkul değerleme uzmanlarının piyasada aktif rol almaya başladığını belirtti.
Uluslararası Değerleme Standartları Konseyi tarafından yayınlanan “Uluslararası Değerleme Standartları”nın 2006 yılında SPK tarafından mevzuata kazandırıldığını belirten Gönül, “Böylece hem ulusal hem de uluslararası ölçekte yürütülen gayrimenkul süreçleri şeffaf hale getirildi ve kolaylaştırıldı. Gayrimenkul değerlemelerinin güvenilirliği artırıldı. Gayrimenkul değerleme uzmanlarına yol gösterici oldu.” değerlendirmesini yaptı.
Gönül, mevcut değerleme standartlarının uluslararası standartlarla tamamen uyumlu olduğunu belirterek, Kurul’un yaptığı bir diğer önemli atılımın ise gayrimenkul değerleme mesleğini geliştirmek ve saygın bir konuma ulaşmak amacıyla 2010 yılında Türkiye Değerleme Uzmanları Derneği’nin kurulması olduğunu belirtti.
Gönül, derneğin öz düzenleyici bir kamu kurumu olarak faaliyete geçmesiyle birlikte dairenin ihtiyaç duyduğu mesleki kural ve standartların geliştirildiğini belirterek, veri analiz raporları, değer haritaları oluşturmak ve değerleme kalitesini artırmak amacıyla, Ülke genelinde ve bölgesel olarak gayrimenkul değerlerini, Emlak Kayıt Bürosu A.Ş. Bilgi Merkezi’nin (GABİM) kurulduğunu hatırlattı.
Gönül şunları söyledi:
“Burada özellikle GABİM’in oluşturacağı değer haritalarına dikkat çekmek istiyorum. Yıllık ortalama 1 milyon rakamına ulaşan departmanda üretilen her değerleme raporu GABİM’deki veri tabanına aktarılacak, bu veriler Ülkemiz genelinde işlenecek ve değer haritaları oluşturulacak. Buna göre belirli bir lokasyonda “Bölgedeki herhangi bir gayrimenkul için değer haritaları temel kriter olarak kullanılabilecek. Böylece değerleme raporlarında sunulan nihai değerlerin birbirinden çok fazla sapmasının önüne geçilebilir. GABİM’in ürettiği yüksek kaliteli değerleme verileri kamuoyunun, finans sektörünün ve değerleme uzmanlarının kullanımına sunulacak.”
Sektörde 159 gayrimenkul değerleme şirketi faaliyet gösteriyor
Türkiye’de gayrimenkul değerleme mesleğinin ilk kez SPK tarafından düzenlendiğini ve bu alanda başka bir düzenlemenin bulunmadığını belirten Gönül, bu nedenle pek çok kanunda SPK düzenlemelerine atıf yapıldığını söyledi. İhtisas Kanunu, Kamulaştırma Kanunu, Bankacılık Kanunu, İcra ve İflas Kanunu olarak bunun SPK’nın piyasada lider rolünü ortaya koyduğu anlamına geldiğini vurguladı.
Bu çalışmaların tüm Türk devletleri için öncü ve yol gösterici olmasını umduğunu belirten Gönül, konuşmasını şöyle tamamladı:
“SPK olarak sahadaki kontrol ve denetim faaliyetlerimiz her zaman devam etmektedir. Heyetimiz bünyesindeki gayrimenkul değerleme kurumları ve gayrimenkul değerleme uzmanlarının denetimini sağladığımız Uzaktan Bilgi Erişim Platformu (UVAP) adı verilen bir sistemimiz bulunmaktadır. Sektörden gelen talepler doğrultusunda gayrimenkulün yanı sıra makine ve ekipmanlarımız da mevcuttur. Değerlemeyi yapacak kişi ve kuruluşlar Komitemiz tarafından belirlenmiş olup, gerekli koşulları sağlayanlar kuruluş listesine dahil edilmiştir. makine ve ekipmanları değerlendirme yetkisine sahiptir. Son olarak Komitemizin çalışmaları ve düzenlemeleri sonucunda büyüyen ve binlerce kişiye istihdam sağlayan gayrimenkul değerleme departmanı hakkında güncel bilgiler vereceğim: Sektörde 159 adet bulunmaktadır. Gayrimenkul değerleme şirketleri faaliyet gösteriyor.Gayrimenkul Değerleme Lisansına sahip toplam 15 bin 744 kişi bulunurken, bunların 6 bin 444’ü aktif olarak çalışıyor. Yılda ortalama 1 milyon civarında gayrimenkul değerleme raporu üretiliyor. Tüm tapu işlemleri için gayrimenkul değerlemesi yapılması vergi kayıplarını önleyeceği gibi hem alıcının hem de satıcının değerleme konusunda daha sağlıklı ve sağlam bir süreç geçirmesine olanak tanıyacaktır.”
